-
1 беглый
-ая; -ое1) качкан, качып киткән2) в знач. сущ. беглый м качкын, качкан кеше3) йөгерек, тиз4) өстән-өстән генә (эшләнгән), игътибарсыз гына (эшләнгән)•- беглый огонь -
2 далеко за …
күптән үткән (узган), үтеп (узып) киткән -
3 обиходный
-ая; -оегадәткә кереп киткән, көндәлек..., гадәт булып киткән, гадәттәге, һәр көн кулланыла торган -
4 подумать
сов.1) уйлау, уйлап карау, уй йөртү2) ( быть в размышлении) уйга чуму, уйга талу; башка китерү3) подумаешь, подумайте в знач. вводн. сл. харап икән, исең киткән икәнподумаешь какой знаток — исең киткән икән, нинди белдекле имеш!
• -
5 развитой
-ая; -ое1) ( физически) нык үскән, зур үскән2) зур үсеш алган, алга киткән, нык алга киткән3) ( духовно зрелый) аңлы, җитлеккән, киң белемле4) в знач. сказ. киң җәелгән, киң таралган -
6 снести
сов.1) ( кого-что) (отнести) илтү, илтеп кую, илтеп бирү, илтеп салу2) ( кого-что) (вниз) төшерү, төшереп кую3) ( кого-что) кубарып ату, каерып ату4) ( что) сүтү, җимерү, ишү5) ( что) чабып өзү, кисеп төшерү7) ( кого-что) (в одно место) ташып кую, бер урынга ташу8) перен. ( что) чыдап (түзеп) калу9) ( что) агызып алып китү10) ( что) салу, йомырка салу -
7 унести
сов.( кого-что)1) ( взять с собой) алып китү2) разг. ( украсть) урлап алып китү, чәлдереп алып китү3) (переместить, увлечь) агызып алып китү, очырып алып китү4) ( отнять) алу, алып китү, йоту•- унести в могилу -
8 далеко
1. в знач. сказ.оҙаҡ, алыҫ2. нареч.; прям., перен.алыҫ, йыраҡ3. кому-чему, до кого-чего в знач. сказ., безл.-рға/-ргә алыҫ, йыраҡдалеко зайти — тәрәнгә китеү, ҡатмарлашыу
далеко не — бер ҙә, һис тә, бик үк, ул хәтле
далеко не уедешь (не уйдёшь) с чем, на чём — алыҫ (әллә ҡайҙа) китеп булмай, әллә ни ҡылып булмай
далеко пойти — юғары күтәрелеү, уңыштар яулау (эштә, тормошта)
-
9 новомодный
1. прил.яңы мода буйынса -ған/-гән2. прил. неодобр.яңы ғына модаға инеп киткән -
10 полинялый
-
11 расшатанный
1. прич. от расшатать2. прил.шатающийсяҡаҡшаған, һелкенеп торған3. прил., перен.ослабленныйрәте киткән, ҡаҡшаған, боҙолған, насарланған -
12 эра
1. жэрайылдар иҫәбен башлап алып киткән ваҡыт һәм билдәле бер системалағы йылдар иҫәбеновая эра — яңы эра (Ғайса пәйғәмбәр – Христос тыуған йылдан башлана)
мусульманская эра — мосолман (һижри) эраһы (Мөхәммәт пәйғәмбәрҙең Мәккәнән киткән ваҡытынан башлана)
2. жпериод, эпохадәүер, осор, эра3. ж геол.эра, дәүер -
13 анемичный
-
14 бледный
-ая; -ое1) төссез, төсе киткән, агарынган, чырайсыз, нурсыз2) тонык; сыек3) перен. көчсез, төссез• -
15 было
-
16 быть в отъезде
өйдән чыгып киткән булу, вакытлыча өйдә булмау -
17 в разгоне
в знач. Сказ. барысы да юлдалар, барысы да чыгып киткәннәр -
18 велика беда!
= велика важность! исең киткән икән! -
19 вкрасться
сов.1) шыпырт кына килеп керү, сиздерми генә килеп керү, посып килеп керү2) китү, килеп керү3) перен. ( появиться) хасил булу, төшү, барлыкка килү• -
20 возрождение
с1) яңадан торгызу; яңадан туу; яңадан аякка басу; яңадан торгылызу; яңадан аякка бастыру2) ( с прописной) Яңарыш, Ренессанс (Европада урта гасырлардан соң фән, мәдәният, сәнгать үсеп киткән чор)
См. также в других словарях:
җәпләкә — диал. – 1. Сәнәк, чәнечке, циркуль кебек әйберләрнең бер аерысы, бер саптан бүленеп, аерылып киткән очларының берсе, теше. Шуңа охшашлы һәр нәрсә 2. Агачның ике яки берничә ботакка аерылып киткән өлеше – ботак аерысы һәм шуннан киткән һәр ботак.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тармак — (ТАРМАКЛАНУ) (ТАРМАКЛАУ) (ТАРМАКЛЫ) – 1. Үсемлекләрнең бер сабактан, бер төптән аерылып киткән өске яки тамыр өлешләре 2. күч. Бер төп өлештән аерылып чыгып торган яки аерымланып киткән һәртөрле бериш озынча әйберләр тур. 3. күч. сир. Аерым токым … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ботфорт — иск. Өскә таба киңәеп киткән озын кунычлы итек (иске армиядә кавалеристлар кигән). (к. : Башмак, Бурка) иск. Киңәеп киткән кунычлы биек кавалерия итеге … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
буй — 1. Аркылының киресе булган юнәлеш, озын як 2. Озынлык, киресе: иң 3. Гәүдә, сын зифа буй 4. Сузылып киткән җир мәйданы, җир өстендәге ара 5. Берәр нәрсәнең янәшә тирәсе, аңа чиктәш тирәлек; шул яклар чишмә буе 6. Берәр нәрсәнең өстендә, берәр… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
эра — 1. Еллар исәбе башланып киткән вакыт яки вакыйга, шулай ук билгеле бер системада еллар исәбе мөселман эрасы Мөхәммәт мәккәдән качып киткән моменттан алып барыла Яңа эра (яки безнең эра) Христосның туган көне дип саналган көннән башлана 2. Период … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аденоидлар — Шешсыман булып үсеп киткән борын йоткылык бизләре … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аерма — 1. Башкалык, үзгәлек. Нәрсәне дә булса бүтәннәргә охшатмый, алардан аера, башкачарак итеп күрсәтә торган сыйфат. (Үлчәүдә, санда һ. б. ш.) туры килмәү, аерымлык 2. Нәр. б. (мәс. юлның) тармакланып, аерылып киткән урыны; чат 3. мат. Бер саннан… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аермалы — с. 1. Аермасы булган, башка, үзгә, аерылып торган 2. Тармакланган, аерылып киткән (юл тур.) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аерылыш — сир. Юл аерылып киткән урын, юл чаты … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ак — I. 1. Кар, сөт һәм акбур төсенә якын ачык төс 2. Чиста, керсез. күч. Эчкерсез, саф, гөнаһсыз 3. Чал ак сакаллы карт 4. Гражданнар сугышында большевикларга каршы булган ак офицер и. АКЛАР – Контрреволюционерлар, акгвардиячеләр, большевизм… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
алда — рәв. 1. Каршыда, ал якта. бәйл. Каршыда минем алда хәрбиләрчә тор 2. Киләчәктә 3. Кемнән яки нәр. б. элек 4. Беренче булып, сафның, төркемнең башында. с. Эштә кемнән дә булса өстен, алдынгы 5. хәб. Алга киткән сәгать 10 минут алда … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге